۱۰۸- مقام قارون و واقعیت مجازی

«به خاطر بياور هنگامی كه قوم قارون به او گفتند: لاتَفرَح كه خداوند فَرِحين (کسانی که غرق در هپینس شدن طوری که دیگه به چیز دیگه‌ای فکر نمی‌کنن) را دوست نمی‌دارد» [۲۸:۷۶]
فَرِح: فَرِح، فَرْحان: Happy and full of fun – Feeling happiness and thinking about nothing else.

انتظار اکثر ما از زندگی، کار، عبادت و تقریباً هر کاری، رسیدن به هپینسیه که فول‌آف‌فانه (full of fun). هر چی بیشتر اینترتین (entertain، سرگرم) می‌شیم و غرقِ هپینس، بیشتر می‌خوایم که این تجربۀ رهایی از هر چیزی غیر از هپینس رو داشته باشیم، در نتیجه تو یه مارپیچ، مدام رفتارمون بیشتر تحت تأثیر اینترتینمنت (entertainment) قرار می‌گیره. به این ترتیب معیار ما برای سنجش رفتارمون میزان فول‌آف‌فان بودن اون رفتار می‌شه. نتیجه: غرق‌شدگی بیشتر، بهتره، و باید بیشتر بشه.

یکی از مشخصه‌های رفتارِ حادِ اینترتینمنتی (رفتاری که باعث ترشح غیر عادی دوپامین تو مغز می‌شه) اعتیادآور بودنشه. و اساساً اعتیاد باعث ضعف اراده می‌شه و مشخصاً برای انسان مناسب نیست، نمی‌ذاره به نیازهای ضروریش مثل خوردن، خوابیدن، بهداشت و… برسه. فردِ غرق در فان خیلی مستعد فریب خوردنه. فریب در جهت ناهماهنگیِ (disharmony) بیشتر با زمین و آسمان و تمام موجودات. ناهماهنگی یعنی جنبش ناموزونِ یک ذره از یک مجموعۀ بهم پیوسته. نتیجۀ این ناهماهنگی ضرر به اون ذره و به کل سیستمه.

مثالش این ریختی می‌شه: رهبر ارکستر اون سازی که ناکوک شده و با بقیۀ سازها همصدا نیست رو دوست نداره. تمام سازها دارن موافق صدا تولید می‌کنن این یکی داره گیج می‌زنه و با ناهم‌آهنگیش داره آهنگ کل ارکستر رو خراب می‌کنه. هم خودش خوش‌صدا نیست، هم باعث ناخوشی کل قطعه‌س.

به نظر می‌رسه فرحبخش (فول‌آف‌فان) یا فرحبخش نبودنِ یه رفتار خیلی معیار دقیقی برای سنجش کیفی رفتار نیست تا با استناد به اون بتونیم کیفیت رفتارها و به تبع اون کیفیت زندگی‌مون رو بالا ببریم. اما مسئله اینه که چون ازبچگی به اشکال مختلف تحت تأثیر اینترتینمنت (بیشتر این مسئولیت رو صفحه‌های نمایش به عهده داشتن) قرار می‌گیریم، ناخودآگاه بدون اینکه حواسمون باشه مدام معیار رو میزان فول‌آف‌بودن می‌گیریم و دنبال بیشتر کردنِ اون حس هپینس هستیم و این تو بلندمدت باعث افت کیفیت زندگی ما (با توجه به چیزایی که خیلی خلاصه بالا گفتیم) می‌شه.

توی این سناریو، واقعیت مجازی در امتداد جریانی که مخصوصاً از تلویزیون در جهت دستیابی به جایگاه فول‌آف‌فان (مقام قارون) شروع شده، با جدا کردن جدیت و به تبع اون درد و رنج از واقعیت، فضایی رو می‌سازه که محل دستیابی همگانی به فول‌آف‌فانه. حالا این امکان برای همه فراهمه تا به مقام قارون برسن!